OPERACIJA VALKIRA (VALKYRIE)
Režija: Brajan Singer
Scenario: Kristofer Mekvajer
Uloge: Tom Kruz, Kenet Brana, Terens Stemp, Tom Vilikson.
Proizvodnja: United Artist, 2008.
Distribucija: Tuck
Kontraverzni prevrat u pokušaju, najpoznatiji od 15 nemačkih
planova da se likvidira Hitler je do sada bio ekranizovan
uglavnom kao sporedni segment igranih serija čija je tema II
svetski rat (“Rat i sećanje” sa Robertom Mičamom), a
najrecentnije kao celovečernji TV film iz 2004. “Štaufenberg” u
kome je naslovnu ulogu tumačio Sebastijan Koh (“Život drugih”).
Ideja za prvu holivudsku bioskopsku adaptaciju potekla je od
Toma Kruza koji je proučivši fotografiju pukovnika Staufenbega
pronašao izvesne fizičke sličnosti sa svojim odrazom u ogledalu.
Da li je u svemu video i novu priliku za ulazak u uži izbor za
glumačkog Oskara (u prethodna tri puta nije izvučena koverta sa
njegovim imenom) nije poznato, mada ako i jeste ta očekivanja su
se u međuvremenu izjalovila. |
|
Priča počinje beleškama iz Staufenbergovog dnevnika u kojima
iznosi razočaranja i neslaganja sa Hitlerovom politikom,
progonom Jevreja i vođenjem rata koji će na kraju uništiti
Nemačku. Dok on na papiru seje klice svog budućeg delovanja,
drugi visoki oficir Vermahta pokušava da dođe glave vrhovnom
komandantu sakrivajući eksploziv u flašu pića, koju ubacuje u
Hitlerov avion. Kada bomba ne eksplodira, otkrivamo da nije sam
i da u Berlinu deluje ne mala mreža konspiratora, neka vrsta
pokreta otpora, koja želi svrgavanje Firera i pregovore sa
saveznicima. Staufenberg im se pridružuje nakon teškog
ranjavanja na afričkom ratištu i promptno preuzima kontrolu nad
vojnim krilom zaverenika.
Reditelj Brajan Singer je nakon dva letnja blokbastera (X Men 2,
Povratak Supermena) dobio ozbiljnu, ovozemaljsku temu i prilično
se potrudio oko faktografskih i drugih detalja koji doprinose
vizuelnoj autentičnosti. Okupio je relevantan glumački ansambal
čiji najisturenij član Tom Kruz pruža solidnu i energičnu
interpretaciju, ostali i više od toga, pre svih Bill Nighy i Tom
Wilkinson. Nažalost film u dramaturškom smislu deluje nepotpuno
jer upadljivo fali slika onoga što se dešavalo u Hitlerovom
okruženju nakon atentata pošto scenario prati samo hronologiju
zbivanja u Berlinu, od konfuzije među zaverenicima i
establišmentom tokom zauzimanja vladinih instutucija do ubrzanog
sloma i krvavog kraja nakon saznanja da je Hitler preživeo.
U scenama tajnih sastanaka, vrbovanja oficira i političara,
uopšte u prikazu rasta zavere dolazimo do najzanimljivijeg
pitanja, a to je motiv. Treba imati u vidu da je 1944. godine i
laiku bilo jasno da nacisti gube rat i da dolazak zapadnih
saveznika i crvene armije više nije mogući ishod, već pitanje
meseca. Šta je dakle te ljude pokrenulo u potencijalno
samoubilačku misiju, griža savesti ili želja za vlačću i
spasavanjem onog što bi od zločinačkog Trećeg Rajha u slučaju
uspeha ostalo? Jedan od mogućih utisaka ako se izuzme
Staufenberg koji je bio idealista, je više ovo drugo što ih onda
sa pozicije istorijske istine više čini realistima i
pragmatičarima nego herojima. Ipak krah akcije su platili
životima, a ta žrtva ih je postavila na drugu stranu medalje
najmračnijeg poglavlja nemačke prošlosti.
|