naslovna | o nama | festivalski izveštaji | godišnje nagrade | članovi | tekstovi | kontakt

 


 

 




IVAN KARL O FILMU “OPERACIJA VALKIRA” BRAJANA SINGERA
 



 

Go To   FIPRESCI    
The International Federation
of Film Critics
Official site

Filmovi i festivali iz ugla profesionalnih kritičara

OPERACIJA VALKIRA (VALKYRIE)
Režija: Brajan Singer
Scenario: Kristofer Mekvajer
Uloge: Tom Kruz, Kenet Brana, Terens Stemp, Tom Vilikson.
Proizvodnja: United Artist, 2008.
Distribucija: Tuck


Kontraverzni prevrat u pokušaju, najpoznatiji od 15 nemačkih planova da se likvidira Hitler je do sada bio ekranizovan uglavnom kao sporedni segment igranih serija čija je tema II svetski rat (“Rat i sećanje” sa Robertom Mičamom), a najrecentnije kao celovečernji TV film iz 2004. “Štaufenberg” u kome je naslovnu ulogu tumačio Sebastijan Koh (“Život drugih”). Ideja za prvu holivudsku bioskopsku adaptaciju potekla je od Toma Kruza koji je proučivši fotografiju pukovnika Staufenbega pronašao izvesne fizičke sličnosti sa svojim odrazom u ogledalu. Da li je u svemu video i novu priliku za ulazak u uži izbor za glumačkog Oskara (u prethodna tri puta nije izvučena koverta sa njegovim imenom) nije poznato, mada ako i jeste ta očekivanja su se u međuvremenu izjalovila.

 

Priča počinje beleškama iz Staufenbergovog dnevnika u kojima iznosi razočaranja i neslaganja sa Hitlerovom politikom, progonom Jevreja i vođenjem rata koji će na kraju uništiti Nemačku. Dok on na papiru seje klice svog budućeg delovanja, drugi visoki oficir Vermahta pokušava da dođe glave vrhovnom komandantu sakrivajući eksploziv u flašu pića, koju ubacuje u Hitlerov avion. Kada bomba ne eksplodira, otkrivamo da nije sam i da u Berlinu deluje ne mala mreža konspiratora, neka vrsta pokreta otpora, koja želi svrgavanje Firera i pregovore sa saveznicima. Staufenberg im se pridružuje nakon teškog ranjavanja na afričkom ratištu i promptno preuzima kontrolu nad vojnim krilom zaverenika.
Reditelj Brajan Singer je nakon dva letnja blokbastera (X Men 2, Povratak Supermena) dobio ozbiljnu, ovozemaljsku temu i prilično se potrudio oko faktografskih i drugih detalja koji doprinose vizuelnoj autentičnosti. Okupio je relevantan glumački ansambal čiji najisturenij član Tom Kruz pruža solidnu i energičnu interpretaciju, ostali i više od toga, pre svih Bill Nighy i Tom Wilkinson. Nažalost film u dramaturškom smislu deluje nepotpuno jer upadljivo fali slika onoga što se dešavalo u Hitlerovom okruženju nakon atentata pošto scenario prati samo hronologiju zbivanja u Berlinu, od konfuzije među zaverenicima i establišmentom tokom zauzimanja vladinih instutucija do ubrzanog sloma i krvavog kraja nakon saznanja da je Hitler preživeo.
U scenama tajnih sastanaka, vrbovanja oficira i političara, uopšte u prikazu rasta zavere dolazimo do najzanimljivijeg pitanja, a to je motiv. Treba imati u vidu da je 1944. godine i laiku bilo jasno da nacisti gube rat i da dolazak zapadnih saveznika i crvene armije više nije mogući ishod, već pitanje meseca. Šta je dakle te ljude pokrenulo u potencijalno samoubilačku misiju, griža savesti ili želja za vlačću i spasavanjem onog što bi od zločinačkog Trećeg Rajha u slučaju uspeha ostalo? Jedan od mogućih utisaka ako se izuzme Staufenberg koji je bio idealista, je više ovo drugo što ih onda sa pozicije istorijske istine više čini realistima i pragmatičarima nego herojima. Ipak krah akcije su platili životima, a ta žrtva ih je postavila na drugu stranu medalje najmračnijeg poglavlja nemačke prošlosti.

 

Ivan Karl

 

 

naslovna | o nama | festivalski izveštaji | godišnje nagrade | članovi | tekstovi | arhiva | kontakt

 

 

© Copyright FIPRESCI Srbija 2006-09.  Sva prava zadržana. Mail to WEBMASTER