MOST ŠPIJUNA
(Bridge
of
Spies)
režija: Steven Spielberg
uloge:
Tom Hanks, Mark Rylance, Amy Ryan, Sebastian Koch,
Alan Alda, Scott Shepherd,
Proizvodnja:
SAD,
Nemačka,
Indija
2015.
U trenutku kada je svetski mir na najvećim iskušenjima od
hladnoratovskih vremena, pa možda čak i od vremena Drugog svetskog
rata (ratovi na Bliskom istoku, pojava ISIL-a, terorizam...),
pojavljuje se nimalo slučajno novi film Stivena Spilberga,
zasnovan na istinitoj priči o razmeni špijuna na mostu Glinike
(Die Glienicker Brücke) nedaleko od Berlinskog zida koji je služio
za razmenu zarobljenika između zemalja NATO pakta i Varšavskog
ugovora. U centru dramske priče je ugledni advokat Džejms Donovan
(igra ga poslovično dobri Tom Henks) koji je na mostu Glinike
1962. godine organizovao razmenu Rudolfa Abela (odlični Mark
Rajlans, u međuvremenu nominovan i za Zlatni globus za epizodu) -
osuđenog u SAD za špijunažu u korist SSSR (u prvom delu filma
prisustvujemo sudskom procesu sa tada dominantnom
antikomunističkom histerijom) i američkog pilota Frensisa Geri
Pauersa - |
Plakat filma "Most
špijuna" |
čiji su avion oborili Sovjeti i optužili ga za špijunažu - a
istovremeno sa ovom razmenom,
istočnonemačka policija pušta greškom uhapšenog američkog
studenta, Frederika Prajora.
Istorijska i geopolitička faktografija nije ono što je u prvom
planu Spilbergovog filma već atmosfera i međuljudski odnosi u
blokovski suprotstavljenom svetu gde harizma i etički kodeksi
pojedinaca uspevaju da preokrenu tokove svetske istorije (u jednom
delu filma i Donovanova porodica trpi posledice njegovog zalaganja
za interes koji svi ne prepoznaju kao javni – zato će se na kraju,
u sceni gradskog prevoza, Spilberg i poigrati sa načinom na koji
funkcioniše javno mnjenje kada jedna od putnica čitajući udarne
vesti u novinama prepozna Donovana).
Kadar iz filma "Most
špijuna"
Ovaj film je u žanrovskom smislu drama sa elementima sudske
hronike da bi – latentnim korišćenjem saspensa tokom celog filma –
na kraju kulminirao u triler. Spilberg naraciju vodi majstorskom
rukom reditelja za kojeg se s pravom može reći da je poslednji
predstavnik klasičnog američkog filma ukorenjenog u novoholivudsku
poetiku („apdejtovanog“ još od vremena „Duela“ i „Ajkule“), uz
uspešno hvatanje koraka sa tekovinama moderne filmske tehnologije
(stoga bi potencijalni gledaoci ovog filma trebalo da njegovu
dramatičnost i sugestivnost provere u dvoranama koje poseduju 4 K
rezoluciju umesto konvencionalne bioskopske, ili još gore, kućne
projekcije). „Most špijuna“ sadrži i antologijsku sekvencu razmene
zatvorenika na mostu Glinike koja vizuelnom zavodljivošću,
dinamikom i montažnim ritmom, kao i sjajnom peripetijom (kada Abel
sačeka i Prajorovo puštanje pre nego što krene sa druge strane
mosta) priziva u sećanje i neka od remek dela američkog i svetskog
filma, ali je pravo pitanje koliko je to presudno u oceni
najnovijeg filma reditelja koji je potpisao filmove kao što su: „Šindlerova
lista“, „Spašavanje redova Rajana“ ili „E.T. vanzemaljac“ i od
kojeg se uvek očekuje drugačije, više i bolje?
*Tekst
je objavljen u
akademskom
časopisu
"PRESSING". |
Dejan Dabić |
|