Tek pre koji dan (14. jula) Ingmar Bergman je na svom ostrvu Faro
diskretno obeležio ulazak u 90. godinu života, najavljujući
pripreme za nastavak svog čuvenog filma „Prizori iz bračnog
života“. Njegov poslednji film „Sarabanda“ (2002) prikazan je samo
u krugu prijatelja u Bergmanovom domu, a sve pozive na velike
festivale je autor odbio s objašnjenjem da nije zadovoljan
kvalitetom kopije nastale prilikom prenosa sa digitalne kamere.
Ipak, prikazan je suženom krugu kritičara na jednom nevažnom
festivalu u Italiji (ostrvo Mediteranu).
Posle filma „Fani i Aleksandar“ (1982), koji mu je doneo četiri
Oskara, uz prethodna tri za najbolji inostrani film, Bergman je
bio u neprekidnim pripremama, objavio je nekoliko važnih knjiga
(najpoznatija, autobiografska „Lanterna Magica). Odbio je pre
nekoliko godina ponudu sa Kanskog festivala da dobije specijalnu
nagradu kao najbolji reditelj druge polovine stoleća, a slične
ponude je nekoliko puta odbio Američkom filmskom institutu.
|
Ingmar Bergman |
Od
svog prvog igranog filma iz 1944. godine Bergman je načinio više
od 50 filmova, uz 168 režija u pozorištu, na televiziji i radiju.
Važi kao nastavljač poetske estetike velikog švedskog reditelja
Viktora Šjestrema (koji je igrao naslovnu ulogu u Bergmanovom
kultnom filmu „Divlje jagode“), ali u tematsko-dramaturškom smislu
on preuzima mračnu nordijsku metafiziku života i smrti Ibzena i
Stringberga. Najpoznatije su njegove dve trilogije: „Zimsko
svetlo“, „Tišina“ i „Persona“ iz 60.ih, i „Prizori iz bračnog
života“, „Krici iz šaputanja“ i „Licem u lice“ iz 70.ih.
Iako je Bergmana pratila predrasuda da je previše literaran i
pozorišnim jezikom opterećen, najznačajniji proučavaoci filma
(Polin Kejl, Dejvid Tomson, Dejvid Bordvel) su ukazali na visoke
vizuelne domete njegovih filmova, koji imaju nešto od strukture
muzičkih dela . Američki kritičar Ričard Korlis je objavio
izvanrednu studiju o Bergmanu, podelivši njegovo delo na faze po
glumicama koje su obeležile njegovo stvaralaštvo i život: Eva
Dalbek, Harijet, Anderson, Bibi Anderson, Gunel Lindblom, Liv
Ulman (većina su mu bile i supruge). Velike retrospektive u
kinotekama, na tv-kanalima i dvd-izdanjima će tek sada pokazati
kako je nestao psolednji veliki reditelj bez nasdlednika i
slebenika.
|