naslovna | o nama | festivalski izveštaji | godišnje nagrade | članovi | tekstovi | kontakt

 


 

 



 
Dejan Dabić: NEOREALISTA DUŠE.
Profesija: reditelj – Mikelanđelo Antonioni (1912 – 2007) -  IN MEMORIAM.
 



 

Go To   FIPRESCI    
The International Federation
of Film Critics
Official site

Filmovi i festivali iz ugla profesionalnih kritičara

Poslednjeg dana jula, „sedma umetnost“ ostala je bez još jednog velikog reditelja. Nakon Bergmana, u večnost je otišao i veliki italijanski sineasta Mikelanđelo Antonioni; bio je to autor kojeg su kritičari ne samo po stilskim karakteristikama, već i po značaju svrstavali negde između Felinija, Bergmana i Robera Bresona. Na njegov filmski opus uticala je filozofija egzistencijalizma, a mnogi su ga smatrali i rodonačelnikom fenomenalističkog filma. Ipak, veći deo kritike ranog Antonionija definiše kao neorealistu duše, koji težište sa socijalno-ekonomskog kompleksa (karakterističnog za neorealizam) prebacuje na psihološki aspekt ličnosti junaka.
Antonioni je prva rediteljska iskustva stekao kao asistent slavnog francuskog reditelja Marsela Karnea („Večernji posetioci“, 1942), da bi samostalnu rediteljsku karijeru započeo dokumentarcem o teškom životu ribara oko reke Po. Njegov prvi dugometražni igrani film „Hronika jedne ljubavi“ (1950), inspirisan prozom Čezarea Pavezea i Alberta Moravije, predstavlja psihološka dramu sa elementima detektivskog filma.


Mikelanđelo Antonioni

Već ovim filmom Antonioni je potvrdio svoj rediteljski talenat koji će vrhunac doživeti početkom šezdesetih u četiri filma koji predstavljaju svojevrsni ciklus: „Avantura“ (1960), „Noć“ (1961), „Pomračenje“ (1962) i „Crvena pustinja“ (1964); junaci ovih filmova su sličnog društvenog položaja, dezorijentisani i u potrazi za sopstvenim identitetom.
Nova faza Antonionijevog stvaralaštva nastaje njegovim napuštanjem Italije, najpre u Veliku Britaniju gde snima možda svoj najpoznatiji (po nekima i najbolji, ali svakako najkultniji) film „Blow Up“ („Uvećanje“, 1966); zanimljivost vezana za našu kinematografiju jeste učešće ovog Antonionijevog filma na festivalu u Kanu 1967. godine kada je unapred favorizovan kao potencijalni dobitnik Zlatne palme (što se na kraju i dogodilo), iako su mnogi smatrali da je pravi pobednik Festivala trebalo da postane film Aleksandra Saše Petrovića „Skupljači perja“, koji je na kraju morao da se zadovolji specijalnim priznanjem. Antonioni u Americi realizuje „Zabriskie Point“ (1970) i „Profesiju: reporter“ sa Džekom Nikolsonom(1975). Deset godina kasnije doživljava moždani udar, usled čega ostaje paralizovan i bez mogućnosti govora. Uprkos tom nepremostivom hendikepu da sam režira, po njegovim instrukcijama Vim Venders 1995. godine snima film „Beyond the Clouds“ (američki naziv), a iste godine Američka filmska akademija mu u noći Oskara dodeljuje specijalnu nagradu sa obrazloženjem „za priznanje njegovog pripadanja među najveće vizuelne stiliste kinematografije“ (Antonioni je najbliži Oskaru bio kada je za „Uvećanje“ nominovan u kategorijama za najbolju režiju i scenario). Poslednja dva filma koja je potpisao kao reditelj bili su autobiografski dokumentarni „Michelangelo Eye to Eye“ (takođe američki naziv) i omnibus „Eros“ koji je zajednički režirao sa Stivenom Soderbergom i Vongom Kar Vaijem.
Antonionijev opus najbolje je sažeo Tomazo Kjareti koji je jednom prilikom zapisao:“On ostaje vezan za zemlju i za čoveka, a nebo prepušta anđelima i pticama“.

 

Dejan Dabić
 

 

 

naslovna | o nama | festivalski izveštaji | godišnje nagrade | članovi | tekstovi | arhiva | kontakt

 

 

© Copyright YU FIPRESCI 2006-07.  Sva prava zadrzana. Mail to WEBMASTER