Po dobroj tradiciji u
uglednom univerzitetskom gradu Hajdelbergu, otvoren je 57. filmski
festival, filmom “Bejbi formula” kanadske debitantkinje, Alison
Rejd, koji je svojom temom o “biološkoj” deci dveju lezbejki,
delovao poput provokativne “bombe” tempirane za izazov prisutne
publike na samom početku festivala.
Festival u Manhajmu i Hajdelbergu je već godinama, prepoznatljiv
kao svojevrstan “geto” autorskog filma i filmova onih koji dolaze
jer prikazuje filmove isključivo nepoznatih autora, autora
debitanata ili autora drugog filma. Taj koncept učinio je ovaj
festival priznatim i prepoznatljivim u obilju filmskih festivala u
svetu, a ovde su svojevremeno, na neki način, bila otkrivena mnoga
poznata imena, poput, Rajnera Fasbindera, po kome sada nosi ime i
jedna od najuglednijih nagrada, Džim Džarmuš, Vim Venders i mnogi
drugi, uključujući i našeg Milutina Petrovića ili Hrvata Ognjena
Sviličića.
|
|
Film “Bejbi formula” rediteljke debitantkinje Alison Rejd, inače
poznate kanadske kaskaderke, na dosta izazovan način tretira
savremeni trend, legalizacije bi-homoseksualnih odnosa, koji svoje
veze teže da krunišu brakom i usvajanjem dece. U filmu koji je
doneo dosta polemičkog žara i uznemirenja kod tradicionalne, ali
dosta konzervativne, univerzitetske nemačke publike, reč je o
ljubavi dve lezbejke, koje to kriju od svojih porodica, ništa nije
savršeno, koje žele da odu i korak dalje i da svoju emotivnu vezu
ne samo krunišu brakom nego i sopstvenom biološkom decom. Kako to
nije biološki moguće bez spoljne saradnje, pribegavaju posebnoj
novoj medicinskoj tehnologiji “formula za bebe” koja im daje
traženi rezultat, mada za svoj “poduhvat” ne nalaze razumevanje u
svojoj sredini. Ostavljajući njegove dosta skromne umetničke
rezultate, film inicira niz delikatnih pitanja o marginama prava
na lični izbor i slobodu, ne samo glavnih junakinja, Atene i Lili,
nego i njihove nerođene dece. Izazovno u svakom pogledu.
Film Alison Rejd našao se u konkurenciji ostalih autora, među 19
naslova sa svih strana sveta, koji su konkurisali za glavnu
nagradu festivala. Između ostalih tu je još jedna debitantkinja iz
Kanade,ovoga puta Kvebeka,Line Sarleboa sa sjajnim filmom
“Granicna linija” kojim dominira uzuzetna kreacija
Kadar iz filma "Bejbi formula"
Alison Rejd |
Ovogodišnji filmski festival u Manhajmu bio je programiran, od
svog višegodišnjeg direktora Mihaela Keca, pod motom “Ljudski
snovi širom sveta”! Bila je to jedinstvena poruka nade u bolje
sutra i želja da humanost i ljudsko dostojantsvo nađu svoje puno
značenje, uprkos svemu što se dešava iz dana u dan na našoj
planeti. Brojna publika u Manhajmu i Hajdelbergu odazvala se ovom
pozivu i do poslednjeg mesta ispunila gotovo sve projekcije raznih
programa koji su bili prezentirani na festivalu.
Ipak,”snovi” koji su ponuđeni, u prilog ovom plementom idejnom
motu, bili su izuzetno bolni, često mučni, potvrđujući da je vreme
u kome živimo izuzetno bremenito brojnim problemima na ekonomskom,
političkom i medjuljudskom planu. U tom smislu, bilo je niz
filmova različitih žanrova i kreativnih dometa, koji su doneli
pregršt provokativnih tema. Među bolje filmove ove godine spada
film “Granična linija” Line Carleboa, kome je pripala nagrada
žirija kritike FIPRESCI, sa sjajnom glumicom Izabelom Blez koja
je, takođe, dobila specijalnu nagradu žirija, Izabele Blez, koja
sjajno tumači novinarku “utamničenu” samoćom, koja jedine
relevantne veze u životu ima sa svojim psom i bolesnom majkom.“14
kilomertra” Španca Gerarda Olivaresa, već nagrađenim u Taormini, o
dvojici mladih Afrikanaca koje samo tih četrnaest kilometara
između Afrike i Evrope, deli od novog boljeg života. Druga
planeta” Ferenca Moldovanija, mađarski dokumentarac o deci u
Kambodži, Ekvatoru i Kongu, kao i “Avanture” Mađara Bele Pacolaja
ili “Niko osim nas” Rusa Sergeja Govorukina na temu građanskog
rata u Tadžikistanu.
Borislav Anđelić i
Direktor PR Službe festivala Marija Čapek |
Valja svakako pomenuti još i filmove kao što su; “Policijska
romansa”, Francuskinje Stefani Duvivije kojoj je pripala nagrada
Rajner Verner Fasbinder za najboljeg debitanta i debitantski film
“Bioskop” Indijca K.M. Madhusudhanana. Mada svojom dramaturgijom i
režiserskim postupkom nije doneo ništa novog jedan od bolji
filmova su “Krugovi” Francuza Kirila Gelblata sa sjajnom glumačkom
podelom, a među dokumentarnim filmovima posebnu pažnju zaslužuje
“Druga Planeta” Mađara Ferenca Moldovanija.
Pobednik ovogodišnjeg festivala, prema mišljenju zvaničnog žirija,
je Argentinka Paula Hernandez za svoj film “Kiša”, rađen u
minimalističkom mizanscenu u krcatim ulicama Buenos Ajresa. Rec je
o slučajnom melodramatičnom susretu sa neočekivanim raspletom
dveju osoba, zagubljenih u vremenu i prostoru.
Direktor festivala Mihajl Kec,
Asistent direktora Sandra Strahonja i Borislav Anđelić |
U konkurenciji je pored već navedenih i nagrađenih filmova, bilo
dosta veoma prosečnih, čak i slabih, ostvarenja, posebno je
razočarao debitantski film “Bejbi formula” Kanađanke Alison Rejd
koji osim provokativnosti na otvaranju nije doneo ničeg
zanimljivog, a među ovim filmovima se iz našeg regiona našao i
film “Prognoza” Bugarke Zornice Sofije, rađen dosta u nebuloznoj
fakturi proevropske orijentacije kao neka vrsta političkog,
doduše, neuspešnog eseja na temu nacionalnih razmirica na Balkanu.
Na ostalim pratećim programima vredni pomene su svakako jedan od
najboljih filmova na festivalu “Divlja polja” Mikaila
Halatošvilija iz Rusije i “Princ Brodveja” Amerikanca Sona
Bejkera.
Mada ove godine nije bilo nekog posebno zapaženog ostvarenja,
festival je ispunio svoje ciljeve donoseći pregršt zanimljivih
ostvarenja sa raznih strana sveta, a uz prateće „Manhajm susrete“
producenata, bio mesto okupljanja brojnih mladih autora.
Borislav Anđelić
|