SRBIMA UDARAC ISPOD POJASA
Srbija metafora za ljudski zoološki vrt.
Bura u Haškom Tribunalu.
Ove godine nije bilo srpskog filma na festivalu u Berlinu. Osim
učešća dvoje dipolomiranih reditelja, Mile Turajlić i Gorana
Stankovića, u kampu talenata, nigde nas nije bilo. Nastup
Filmskog Centra Srbije u okviru Prodaje je bio više nego
skroman. Dve predviđene propagandne projekcije kompilacije
trejlera filmova iz novije produkcije naših filmova teško da će
ostaviti bilo kakvog traga i doprineti afirmaciji savremenog
srpskog filma na ugledmoj berlinskoj manifestaciji ali kako to
biva u životu, i kada nas nema, ima nas.
Prvi dani u Berlinu protekli su u znaku Srba i tematika sa naših
prostora, na žalost, sa negativnim konotacijama po nas i
udarcima ispod pojasa u svakom pogledu. Tako se nekadašnja
manekenka, koja se afirmisala u Americi, Dankinja Rie Rasmuzen,
uz podršku Lika Besona kao producenta, koja uzgred veoma podseća
na Milu Jovović, odvažila da u filmu" Ljudski zoološki vrt,"
svom prvencu u kome se reditelj, scenarista i glavna glumica,
ničim izazvana potrudila da se pozabavi Srbijom i nama uopšte.
|
Klaudija
Ljosa, dobitnica Zlatnog medveda |
Od silovanja i zločina na Kosovu, nerazumnom kriminalu i svakakim
gadostima, eliminisanja čitave porodice oko dugova, pljačkanja
banke u vreme Nato bomnardovanja uz interpolaciju dokumentarnih
materijala od Milosevića, preko petooktobarskih zbivanja do
Koštunice, svega ima u ovom filmu. Tužna strana ovog projekta
kojim je otvoren ovogodišnji program Panorame je što se čitava
ideja vodilja svodi na grubo pamfletski intoniranu metaforu da
je Srbija zapravo ljudski zoološki vrt. Da ništa ne prođe bez
paradoksa ovaj film je u dobrom delu izveden na srpskom jeziku a
u njegovoj realizaciji su uzeli učešća neki naši vodeći glumci
Nikola Đuričko, Vojin Ćetković, Branislav Lečić i drugi.
Na
ovaj kuršlus u glavi sa ružnim konotacijama izvrsno se, poput
nekog lošeg tv serijala, nastavilo sa filmom "Bura" Nemca Hansa
Kristijana Šmita u takmičarskom programu. Ovaj "politički
korektan" rađen je prema modelu već utvrđene političke krivice
Srba pred Haškim tribunalom. Film je rađen uglavnom na engleskom
što je nova moda u nemačkoj kinematografiji u kome igraju
glumice Keri Foks i Anamaria Marinca, obe na radu u Engleskoj i
bavi se privođenjem pravdi generala JNA, naravno, Srbina Gorana
Đurića, koga opet igra Hrvat Dražen Kun, okrivljenog za etničko
čišćenje i silovanje nedužnih žena. Prepun prepoznatljivih
klišea u jednostranom tumačenju gorkih plodova gradjanskog
rata, uz srceparajuće psihološke i moralne dileme same
tužiteljice neke vrste omiljene nam Karle Del Ponte film se
dosta vešto programski ne odveć,skriveno, bavi i daljim
denunciranjem Republike Srpske. Mada u političkim smicalicama
evropske administracije u filmu ipak kažu da i mladi u Banja
Luci imaju pravo na nadu i bolji zivot .
|
Klaudija
Ljosa prima FIPRESCI nagradu u Berlinu |
TRIJUMF KLAUDIJE LJOSE
"Čemerno mleko" dobilo Zlatnog medveda i nagradu kritike
FIPRESCI.
Sumrak stare garde uz najavu novih imena.
Ovogodišnji 59. Filmski festival u Berlinu uspešno je završen,
podelom nagrada na gala svecanosti na Potsdamer placu, uz
prisustvo brojnih ličnosti iz javnog i političkog života Nemačke
i uglednih filmskih stvaralaca iz čitavog sveta.
Glavna festivalska nagrada, prestižni Zlatni medved,
jednoglasnom odlukom međunarodnog žirija, kojim je predsedavala
poznata engleska glumica Tilda Svindon, otišla je zasluženo u
ruke mlade Peruanke Klaudije Ljose za njen drugi film, do
sada,"Čemerno mleko". Ova mlada rediteljka, inače nećaka
proslavljenog pisca Vargasa Ljose, postala je miljenica
festivala već sa svojim debitantskim filmom, premijerno
prikazanim pre dve godine u Roterdamu,"MADEINUS", da bi sada
osvojila i glavnu festivalsku nagradu u Berlinu. Njen sjajan
film, sa izuzetnom mladom glumicom, Magali Solier rađen u
svojevrsnojgorkoj etnopoetici koja podseća na neke od ranijih
Kusturičinih filmova, takodje je doduše, dan ranije, što je bila
i dobra najava, dobio i nagradu žirija kritike FIPRESCI.
Žiri je Gran pri nagradu dodelio ravnopravno filmovima "Gigant"
Urugvajca Adriana Binieza, kome su, takođe, pripale i dve
dodatne nagrade, posebnih žirija za najboljeg debitanta i za
nove perspektive u filmu i "Svi ostali" Nemice Maren Ade, čija
je glavna glumica Birgit Minimahmajer dobila i Srebrnog medveda
za najbolju žensku ulogu. Pošto su na taj način bili podmireni
domacini, koji su iskreno očekivali i nešto više, nagrada za
najboljeg reditelja je pripala Irancu Ašgaru Farhadiju za njegov
film "O Eli", a nagrada za najboljeg glumca otišla je u ruke
starog Sotiguija Koujate za njegovu ulogu u filmu Rašida
Bušareba "Londonska reka". Mada je ove godine na programu bilo
više, uglavnom, slabih američkih filmova, kao utehu, najboljem
od njih "Glasniku" Orena Movermana pripala je nagrada za
najbolji scenario, a iz našeg regiona nagradu za umetnički
utisak ostvaren zvučnim dizajnom dobio je mađarski dvojac,
Erdelji i Skekeli, za zvučnu kulisu u filmu "Katalin Varga"
Petera Striklanda.
Na kraju, opšti je utisak da je ovogodišnji festival, oskudevao
sa dobrim filmovima, da je doneo malo toga sto je bilo novo i
izuzetno a da su mnoga stara poznata imena sa svojim filmovima
uglavnom razočarala, dok su oni koji dolaze uz izuzetak Ljose,
Binieza još u trazžnju svojih izraza. Ipak, činjenica da je ove
godine postignut rekord u dosadašnjoj poseti. Prodatih karata
preko 370 000, u vreme ekonomskih opštih teškoća daje za pravo
direkciji festivala da sa opstimizmom očekuje sledeće jubilarno
izdanje.
(Autor
teksta
je bio predsednik
ovogodišnjeg
žirija
kritike
Međunarodne federacije filmskih kritičara
FIPRESCI na 59. Filmskom festivalu u Berlinu)
Borislav
Anđelić
|